انحنا یا انحراف ستوان فقرات به یک طرف اسکولیوز تعبیر می شود
اسکولیوز چیست؟
این عارضه عبارت است از انحراف طرفی ستون مهره ها، خمیدگی بدون درد ستون فقرات که گاهی حالت پیشرونده داشته و باعث تغییر شک قفسه سینه و پشت میشود. این ناهنجاری می‌تواند مهره‌های قفسه سینه‌ای (میانی) یا مهره‌های کمری (پایینی) ستون فقرات را درگیر سازد. و بیشترین شیوع را در نوجوانان داشته و در دختران شایعتر از پسران است.
در مراحل اولیه علایم واضحی وجود ندارد و اسکولیوز توسط پزشک یا مسؤل بهداشت مدرسه در طی معاینات معمول کشف میشود
👈مراحل پیشرفته:
⭕️انحنای قابل مشاهده قسمت بالای تنه. ستون فقرات به
⭕️شکل S یا کمان درمی آید.
⭕️شانه‌ها غیرهم‌تراز شده و مدور می‌گردند.
⭕️فرورفتگی قفسه سینه
⭕️حرکت موجی پشت
⭕️به جلو کشیده شدن یک طرف لگن
⭕️درد پشت
در این عارضه یک شانه می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از شانه دیگر قرار گیرد.همچنین ممکن است استخوان کتف به سمت عقب برآمده شود. در این بیماری، لگن از حالت موازی خارج شده و یک سمت لگن، بالاتر ازسمت دیگر قرار می‌گیرد. در واقع بدن به یک سمت متمایل است.
پیدایش اسکولیوز یک روند تدریجی دارد. این انحراف معمولاً درست قبل یا در خلال بلوغ مود توجه قرار می گیرد. زمانی که جهش رشدی در فرد ایجاد شده است. بروز اسکولیوز در خانم ها شایع تر از آقایان می باشد. در موارد کمی اسکولیوز در دوره نوزادی تشخیص داده می شود و لذا درمان زودتر شروع می گردد.
انواع اسکولیوز
تقسیم بندی انحراف ستون فقرات بر اساس مادرزادی و یا اکتسابی بودن به شرح زیر است.
۱- مادرزادی
فرد به هنگام تولد، دارای ناهنجاری مهره ای بوده و ستون فقرات وی انحراف جانبی دارد.در اسکولیوز مادرزادی، انحنای ستون فقرات به دلیل شکل نامناسب مهره‌ها اتفاق می‌افتد.
۲- اکتسابی
به انواعی از اسکولیوز اطلاق می شود که فرد در طول دوران زندگی تحت تأثیر عوامل مختلف به آن دچار می شود.
عوارض اسکولیوز
* درد
* اختلال در عملکرد سیستم قلبی – ریوی
* اختلالات عصبی
* اختلال در راه رفتن
* کاهش تحرک ستون فقرات
علائم و نشانه ها
* در شروع بیماری اغلب اسکولیوز درد ندارد و می تواند تشخیص آن مشکل باشد.
* قرار نداشتن شانه ها یا دو سمت لگن در یک سطح مثلاً یک شانه بالاتر از شانه دیگر باشد.
* وجود داشتن یک حالت برجستگی یا کوهان در یک سمت ستون مهره در قسمت پشت
* ضعف عضلات یک سمت ستون مهره که در معاینه بصورت تحلیل رفتن عضلات یک سمت ستون مهره خود را نشان می دهد.
* کمردرد مزمن
* افتادگی شانه ها
* خوابیدن روی یک سمت در هنگام دراز کشیدن به پشت در اثر چرخش به یک سمت ستون مهره.
تشخیص
* بررسی شرح حال که در بالا اشاره شد
* معاینه ستون مهره توسط پزشک برای بررسی انحناء آن که آیا اسکولیوز کمر وجود دارد یا اسکولیوز در ناحیه قفسه سینه وجود دارد.
* در معاینه پزشک از شما می خواهد تا به جلو خم شوید ( مثل حالت رکوع ) و وی در این حالت انحراف ستون مهره شما را به یک سمت بررسی می کند.
⭕️شيوع
🔸اسكوليوز، معمولا قبل از ١٤ سالگی نمايان میشود و ميزان شيوع آن ١/٩ درصد است. بیشترین شیوع این بیماری در دوران نوجوانی بوده و ميزان شيوع آن در دختران پنج برابر بيشتر از پسران است.
⭕️انواع/علل
🔻اسكوليوز وضعيتی(عملکردی)
اين نوع اسكوليوز در بچه‌های مدرسه به علت تكرار وضعيت‌های غلط ايجاد میشود. ضعف عضلات ستون فقرات همراه با نشستن طولانی مدت باعث وارد آمدن فشار بيشتری بر روی مهره‌ها میشود.
قرار گرفتن كودك در وضعيت‌های صحيح به علت ضعف عضلانی، مشكل بوده و بنابراين با تكيه دادن بر روی یک طرف، نشستن را برای خود راحت و قابل تحمل می‌سازد.
وقتی بچه بندِ كيف خود را روی شانه چپ می‌اندازد برای ليز نخوردن بند كيف،شانه خود را بالاتر نگه داشته و در اين حالت تمايل ستون فقرات برای انحنا به سمت چپ زياد میشود.
بچه‌هايی كه به طور دائم فعاليت‌های كاری يا تفريحی نامتعادل انجام می‌دهند در معرض بهم خوردن توازن قوای عضلانی هستند كه می‌تواند موجب انحنای فقرات به طرفين شود و وقتی وضعيت‌های مختلف ستون فقرات به‌طور عادت به يك سمت انحنا پيدا كند؛ اين مساله قابل توجه بوده و بايد براي جلوگيری از ايجاد اسكوليوز زودرس به پيشگيری و اصلاح آن پرداخت.
🔻اسکولیوز ساختاری(ساختمانی)
در این نوع اسکولیوز، ستون فقرات خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست داده و بیمار هر وضعیتی که به خود بگیرد، انحراف جانبی ستون مهره از بین نمی‌رود.این نوع اسکولیوز اغلب به علت تغییر شکل مهره و مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان ایجاد میشود.
تنها راه درمان این نوع از اسکولیوز جراحی می‌باشد.
❇️ ۷۰ تا ۹۰ درصد اسکولیوز ها از نوع قابل اصلاح هستند و در این نوع، اغلب انحناها ۲۴-۱۸ ماه بعد از تشخیص به طور کامل اصلاح می‌شوند.
درمان با بریس
بریس پرکاربردترین وسیله درمانی یا عامل بازدارنده پیشرفت انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز می باشدتا احتمال تشدید بدشکلی و انحراف کاهش یابد. برای گرفتن بهترین نتیجه می بایست از بریس های استاندارد استفاده نمود که در مراکز توان بخشی این نوع بیماران با تهیه اسکن سه بعدی و اندازه گیری از زوایای مختلف وضعیت بیمار انجام می پذیرد وارقام بدست آمده را در نرم افزار وارد می کنند تا بعد از تجزیه وتحلیل وضعیت بدن بیمار مذکور بریس پلاستیکی متناسب شکل بگیرد.
