کمر درد سیاتیک یا درد عصب سیاتیک چیست؟

درد سیاتیک یا درد عصب سیاتیک (Sciatalgia)‏ درد شایع کمر

کمر درد سیاتیک گاهی به سادگی سیاتیک (Sciatica)‏ نامیده می‌شود، به مجموعه علایمی گفته می‌شود که در اثر تحت فشار قرار گرفتن و یا تحریک شدن عصب سیاتیک حاصل شده وبا دردی گاها شدید همراه است که از پشت باسن شروع شده و به پشت ران و ساق و گاهی کف پا تیر میکشد.سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای ستون فقرات است.

✅عصب سیاتیک از جمله بزرگترین و طولانی ترین عصب ها در بین اعصاب بدن می باشد و درد رگ سیاتیک یکی از دلایل شایع درد کمر و پا است و فتق دیسک بین مهره‌ای تغییر شکل یا آسیب آن از علل شایع ایجاد آن است. با این حال دردعصب سیاتیک خود تنها یک علامت است و یک بیماری نیست، و عاملی که باعث ایجاد تحریک در عصب می‌شود را باید بیماری دانست.

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره های 4 و 5 ایجاد میشود.هرنی یا فتق دیسک معمولاً بعد از فعالیت هایی مانند بلند کردن یا هل دادن جسم سنگین یا خم شدن یا چرخیدن ناگهانی بوجود میاید. بطور متوسط از هر 50 نفر یک نفر در طول عمرش دچار هرنی دیسک میشود.

سیاتیک اشاره به کمر درد ناشی از مشکل رگ سیاتیک است. این عصب های بزرگ در دو طرف از کمر به پایین پشت هر ران قرار دارند. وقتی که زخمی یا فشاری بر روی عصب سیاتیک قرار می گیرد، می تواند درد در پایین کمر در ناحیه ران ها، باسن و پا ایجاد کند و تا 90٪ از افراد بدون جراحی بهبود می یابند.

علائم و نشانه های بروز درد سیاتیک چیست؟

• درد دائمی در باسن یا فقط یک پا ( به ندرت در هر دو پا تاثیر می گذارد)
• دردی که هنگام نشستن بدتر می شود.
• سوزشی که به پاهای شما گسترش می یابد.
• ضعف، بی حسی یا مشکل حرکتی در پاها.
• درد شدید که ایستادن یا راه رفتن را بامشکل مواجه می کند.

بهترین روش های کاهش درد یا پیشگیری از کمردرد سیاتیک :

1️⃣گرما و سرما
مراحلی که شما می توانید در منزل درد سیاتیک را به سهولت کاهش دهید: گذاشتن حوله گرم یا به خصوص کیسه یخ است که می تواند مفید باشد. اعمال گرما یا یخ به مدت 20 دقیقه هر دو ساعت باید انجام شود و یا سعی کنید متناوبا از گرما و یخ استفاده کنید .

2️⃣دارو
مصرف مسکن ها می تواند به تسکین کوتاه مدت درد سیاتیک کمک کنند. استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند: آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن در تسکین درد سیاتیک موثرند. پزشک شما ممکن است با تزریق های استروئیدی التهاب را کاهش دهد.

3️⃣کشش
در حالی که سیاتیک خود را درمان می کنید، سعی کنید خودتان را فعال باقی نگه دارید. حرکت در واقع می تواند به کاهش التهاب و درد سیاتیک کمک کند. یک فیزیوتراپیست می تواند به شما نشان دهد که چگونه به آرامی، کشش قسمت عقب ران و کمر را انجام دهید. با توجه به وضعیت پزشکی شما، برخی ورزش ها ممکن است توصیه نشود. پزشک شما ممکن است راه رفتن کوتاه مدت را توصیه کند.

4️⃣تزریق در ستون فقرات
در موارد شدید سیاتیک، پزشک ممکن است تزریق استروئید به ناحیه ستون فقرات را به منظور کاهش التهاب توصیه کند. این روش، ارائه دارو به طور مستقیم به ناحیه اطراف عصب سیاتیک است.

5️⃣عمل جراحی
سیاتیک دردی است که از قسمت مفصل، ران و کفل شروع می‌شود و تا پایین پاها ادامه می‌یابد، همچنین این وضعیت اغلب با درد در پایین کمر همراه است. طی تحقیقاتی که پژوهشگران به مدت دو سال انجام دادند دریافتند که این جراحی تاثیر بسزایی در درمان افراد مبتلا به سیاتیک دارد.

✅درد سیاتیک بیشتر وقت‌ها به خوبی به درمان‌های سرپایی جواب می‌دهد. در واقع شما می‌توانید زندگی روزمره‌تان را ادامه دهید و فقط بایستی از انجام فعالیت‌هایی که ممکن است درد شما را بدتر کنند، پرهیز کنید.

✅اگر چه استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود، ولی توجه داشته باشید که استراحت در بستر به مدت طولانی و عدم فعالیت علائم شما را بدتر خواهند کرد.

✅چنانچه درد سیاتیک شما با گذشت زمان بهتر نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا درصورت عدم درمان، ممکن است دچار عوارضی مثل آسیب دائمی عصب، از دست رفتن حس و حرکت در اندام مبتلا و یا حتی از بین رفتن عملکرد روده و یا مثانه شوید.

چگونه درد ناشی از دیسک کمر را در خانه کاهش دهیم؟

اگر به دیسک کمر مبتلا هستید، برای کاهش درد در خانه، رعایت موارد زیر به شما کمک شایانی می‌کند.

👈استراحت؛ حالت مناسب برای خوابیدن را پیدا کنید. ممکن است ترجیح دهید روی زمین دراز بکشید یا با یک بالش کوچک زیر سر، روی تخت بخوابید یا بخواهید یک بالش هم زیر زانویتان باشد. برای مدت طولانی در یک حالت باقی نمانید.

👈قدم زدن؛ هر دو تا سه ساعت به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه‌ روی سطح صاف (بدون شیب، تپه یا پله) قدم بزنید. دقت کنید طول مسافت‌هایی که قدم می‌زنید به گونه‌ای باشد که دچار درد، مخصوصا در ناحیه پا نشوید.

👈مصرف قرص مسکن؛ در مصرف قرص‌های مسکن برای کسب بهترین نتیجه، به جای اینکه صبر کنید تا درد شدید شود، طبق برنامه زمان‌بندی منظم عمل کنید.

👈گرم کردن و سرد کردن بدن؛ گواه موثقی مبنی بر اینکه گرم کردن یا سرد کردن بدن به کاهش درد کمک می‌کند، وجود ندارد ولی می‌توان آن‌ها را امتحان کرد. سرد و گرم کردن متوالی هم می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

👈ماساژ، طب سوزنی و روغن طبیعی؛ تکرار منظم طب سوزنی و ماساژ با اعمال فشار به نقاط خاص بدن، به درمان دردهای مزمن کمک می‌کند.

👈خواب کافی؛ برای کنترل سطح هورمون استرس و متناسب نگه داشتن وزن بدن، باید خواب کافی (۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه برای افراد بالغ) در اولویت باشد.

👈مدیتیشن؛ مدیتیشن از طریق تمرکز روی تنفس طبیعی، به کاهش و از بین رفتن درد کمک می‌کند.

👈رژیم غذایی ضد التهاب؛ سطح بالای التهاب در بدن باعث ضعیف شدن استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و مفاصل می‌شود. زیاد آب بنوشید و رژیم غذایی سالم مصرف کنید. رژیم غذایی ضدالتهاب شامل سبزیجات برگ سبز، چربی‌های سالم (روغن زیتون و روغن نارگیل)، پروتئین بدون چربی (گوشت حیوانات علف‌خوار، ماهی آب‌های آزاد) و مواد غذایی تخمیر شده مثل پروبیوتیک ها است.

انواع دیسک  کمر بر اساس موقعیت

👈بیرون زدگی‌های مرکزی: اغلب این نوع دیسک کمر، تنها سبب درد کمر می‌شود که گاها ممکن است همراه با سندروم دم اسبی (cauda equina syndrome) باشد که نیاز فوری برای جراحی خواهد داشت.

👈بیرون زدگی خلفی: رایج‌ترین حالت فتق دیسک کمر بوده (۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد) و بر ریشه فرستنده پایینی اعصاب اثر می‌گذارد. در موقعیت بینابین مهره L4/5 بر ریشه اعصاب مهره L5 اثر می‌گذارد. در این حالت، لیگامنت‌های طولی پشتی بسیار تضعیف شده‌اند.

👈فورمینال: نادرترین حالت فتق دیسک کمر است (۵ تا ۱۰ درصد از موارد) و بر ریشه گیرنده بالایی اعصاب اثر می‌گذارد. در موقعیت بینابین مهره L4/5 بر ریشه اعصاب مهره L4 اثر می‌گذارد.

✅ خوابیدن با دوبالش برای کاهش درد ستون فقرات مفید است

در هر حال، هر کدام از ما عادت های مخصوص به خودمان را داریم و وضعیت خوابیدن از این عادت ها مستثنا نیست. تا حد امکان وضعیت خوابیدن تان را اصلاح کنید، اما در هر حالت برای داشتن خوابی راحت بهترین کار استفاده از چند بالش است.
افرادی که به پشت می خوابند، می توانند یک کوسن کوچک زیر گودی کمرشان قرار دهند. قراردادن یک بالش کوچک دیگر زیر ران ها برای افرادی که به پشت می خوابند باعث حمایت بیشتر از مفاصل شان خواهد شد.

افرادی که به پهلو می خوابند، باید یک بالش کوچک بین زانوهایشان بگذارند.
توصیه می شود برای زیر سرتان از بالش های ارتوپدی استفاده کنید تا انحنای طبیعی گردن تان را حفظ کند. بالش های طبی در کاهش فشار وارده به مهره های گردن و قسمت فوقانی ستون فقرات، حفظ انحنای طبیعی ستون مهره ها، حفظ وضعیت مناسب سر نسبت به بدن و کاهش کشیدگی های ستون مهره ها موثر می باشند.

بالش های طبی در مواردی که مشکلات آرتروز گردن و یا ناراحتی های ستون مهره ها مانند دیسک کمر و دیگر مشکلات وجود دارند می توانند کمک کننده باشند. بالش های طبی همچنین به حفظ وضعیت صحیح ستون مهره ها در قسمت های بالا (گردن) و پایین (کمر) ستون فقرات کمک می کنند. با توجه به جنس پلی اورتان و ساختمان دارای انحنا و شیار، بالش های طبی همچنین می توانند از تعریق بیش از حد در حین خواب جلوگیری نمایند.